تصور بسیاری از راننده‌ها این است که نیاز به کسب اطلاعات در مورد همه قطعات خودرو نیست و این کار را مکانیک‌ها باید انجام دهند. باید بگوییم که این باور از پایه و اساس مشکل دارد؛ چرا که شما به‌عنوان کسی که مدام سوار بر ماشین است، اولین کسی هستید که می‌تواند مشکلات را تشخیص و آن‌ها را رفع کند. به همین منظور این که حتی به‌صورت ابتدایی هم در مورد لیست قطعات خودرو بدانید، اهمیت زیادی دارد.
خودروهای امروزی از نظر ساختاری پیچیدگی بسیار بیش‌تر نسبت به نمونه‌های قدیمی دارند و تعداد زیادی از قطعات مکانیکی و الکترونیکی در هماهنگی بی‌نظیری باعث حرکتشان می‌شوند. شناخت این قطعات در واقع شناخت ماشینی است که هر روز سوار بر آن می‌شوید.
تقسیم خودرو به بخش‌های مجزا
شاید این سؤال در ذهنتان ایجاد شود که چطور این بخش‌های مجزا می‌توانند با هم هماهنگ شوند. باید بگوییم که هر بخش برای خود قطعات و البته مسئولیت‌های متفاوتی دارد. هر بخش به کمک قطعاتی که به‌عنوان رابط عمل می‌کنند به بخش‌های دیگر متصل می‌شوند. به‌طورکلی در یک خودرو، تعداد قطعات به طور متوسط به 13000 عدد هم می‌رسد.
همه این 13000 قطعه را می‌توان در 7 بخش تفکیک کرد که هر یک نام و عملکرد متفاوتی دارند. از خارجی‌ترین بخش ماشین شروع می‌کنیم و بخش‌ها را به ترتیب به سمت مرکز آن یعنی موتور بیان خواهیم کرد.
بدنه ماشین
تصویر کلی همه ما از یک خودرو به شکل و طراحی بدنه آن برمی‌گردد. بدنه هر ماشین باید به‌گونه‌ای باشد که همه قطعات را در کنار هم نگه دارد و البته سرنشینان را از آسیب‌های حین حرکت دور کند. بدنه خودروهای امروزه عموماً از جنس آلیاژهای فولادی هستند که دوام و ماندگاری بسیار خوبی دارند. همه قطعاتی که در ادامه عنوان می‌شوند را می‌توانید روی بدنه خودرو مشاهده کنید:
- ستون‌ها
- درب صندوق عقب
- سپر
- جلوپنجره
- چراغ‌های جلو
- چراغ‌های عقب
- مه‌شکن جلو و عقب
- قالپاق
- رینگ
- رکاب
- کاپوت
- سینی زیر موتور
- قفل درها
- باربند
- قاب موتور
- گلگیرها
- سقف خودرو
- بادگیر شیشه‌ها
- درزگیر درها
- دستگیره درها
- درب باک بنزین
- باله عقب
- شیشه درها
- شیشه جلو
- شیشه عقب
- آینه‌های کناری
قطعات بدنه خودرو بیش از هرکدام از قطعات خودرو در معرض آسیب‌های مختلف خارجی هستند. آب‌وهوای، نور خورشید، ذرات سخت و محکمی که در حین حرکت به سمت خودرو پرتاب می‌شوند و موارد بسیاری می‌توانند سبب آسیب به بدنه شوند. به همین منظور هم در سال‌های اخیر پیشرفت‌های چشمگیری برای رنگ‌ها و پوشش‌های مورداستفاده روی بدنه شکل‌گرفته که جای امیدواری دارند.
کابین خودرو
اولین بخشی که پس از بدنه خودرو نظر بیننده را جلب می‌کند، کابین و طراحی داخلی خودرو خواهد بود. این بخش در واقع همان جایی است که سرنشینان از عوامل خارجی محافظت می‌شوند. شرکت‌های خودروسازی امروزه جزئیات بسیار زیبا و دقیقی برای طراحی داخلی خودروها به کار می‌برند. نکته جالب در مورد کابین خودرو این است که توسط مالک قابلیت تغییر و شخصی‌سازی خواهد داشت.
- صندلی‌ها
- پشت‌سری
- ریل صندلی
- روکش صندلی
- کمربند ایمنی
- صندلی کودک
- کف‌پوش‌ها
- آینه نصب شده در کابین
- دستگیره داخلی درها
- ترمز دستی
- دنده و سر دنده
- پارکابی‌ها
- کنسول‌های میانی عقب و جلو
- داشبورد
- محفظه و دریچه‌های کولر
میزان استهلاک و خرابی قطعات به‌کاررفته در کابین به نسب دیگر قسمت‌های خودرو، بسیار پایین‌تر است و در بیش‌تر خودروهای داشبورد و بسیار از بخش‌ها را از پلاستیک‌های بادوام تولید می‌کنند.
قطعات الکترونیکی به‌کاررفته در خودرو
در ادامه معرفی قطعات خودرو به بخش‌هایی می‌رسیم که برای کارکردن نیاز به برق دارند. خودروهای امروزی سیستم الکترونیکی پیچیده‌ای دارند که قطعات بسیار زیادی را شامل می‌شود. برق موردنیاز همه این قطعات توسط باتری‌های 6، 12 یا 24 ولتی تأمین می‌شود. برای بررسی دقیق‌تر آن‌ها لازم است که هرکدام را دسته جداگانه قرار دهیم.
سیستم برق‌رسانی
- باتری
- پایه باتری
- کابل باتری
- سینی باتری
- سامانه مدیریت باتری
- دینام
- ترمینال سیم‌کشی باتری
سیستم روشنایی
- چراغ‌های جلو و عقب
- چراغ‌های مه‌شکن
- چراغ‌هایی داخل داشبورد
- چراغ سقفی داخل کابین
حسگرها
- حسگر دنده اتوماتیک
- حسگر سرعت
- حسگر دمای مایع خنک‌کننده
- حسگر ترمز ABS
- حسگر اکسیژن
- حسگر جریان هوا
- حسگر کیسه هوا
- حسگر روغن
- حسگر سوخت
- حسگر میل‌لنگ
- حسگر میل بادامک
- حسگر کمربند ایمنی
- حسگر نور
- حسگر درها
سامانه تولیدکننده جرقه
- جعبه احتراق
- شمع
- دلکو
- کنترل‌گر زمان
- سیم‌های اتصال
- سوپاپ مغناطیسی
- سیم‌پیچ احتراق
- وایر شمع
تنظیم‌کننده ولتاژ
سیستم استارت
کلیدهای برقی
- رله فن
- سوئیچ درها
- سوئیچ استارت
- کلید شیشه بالابر
- سوئیچ قفل فرمان
- ترموستات
سیم‌کشی
- تهویه
- موتور
- کف کابین
- ادوات داخل کابین
- اصلی
دوربین‌ها
- دوربین دنده عقب
- دوربین‌های 360 درجه
بلندگوها
- رادیو و پخش رسانه
- پخش‌کننده ویدئو
- ساب ووفر
- آنتن رادیو
سامانه اندازه‌گیری
- درجه روغن
- درجه سوخت
- نیروسنج
- آب‌سنج
- آمپرسنج
- دماسنج
- کیلومترشمار
- ولت‌سنج
- سرعت‌سنج
قطعات الکترونیکی دیگر
- اتصال به زمین
- سامانه قفل مرکزی
- اتصالات برقی درها
- ماژول کنترل ایربگ
- سامانه کنترل سرعت
- سامانه مدیریت موتور
- کروز کنترل
- سامانه ناوبری
- سوکت‌ها
- سیستم قفل از راه دور
- رایانه جعبه‌دنده
- فیوزها
همان‌طور که شاهد هستید، تعداد قطعات الکترونیکی در خودروهای امروزی به‌شدت زیاد است و بخش مهمی از کار برعهده آن‌هاست. به همین دلیل هم خیلی از اوقات خرابی یکی از آن‌ها می‌تواند دردسر زیادی ایجاد کند و حتی مانع از روشن شدن خودرو شود. تشخیص و تعمیر هر یک از این لوازم نیاز به دانش و تخصص بالا دارد و باید برای آن به مکانیکی مراجعه کنید.
سامانه تهویه مطبوع
خودروها بدون وجود سیستم تهویه مطبوع چندان هم برای مسافت‌های طولانی مناسب نخواهند بود. هوای گرم و سرد در فصل‌های مختلف در حین رانندگی بسیار آزاردهنده هستند و این سیستم تهویه مطبوع است که باعث شده بتوانید در آسایش سوار بر خودرو خود شوید.
- تبخیرکننده
- خنک‌کننده
- رله
- سوپاپ‌های انبساط، کم‌فشار و شرودر
- شلنگ‌های مکش، تهویه و تخلیه
- کندانسور
- فیلتر کندانسور
- فیلتر کابین
- کلاچ تهویه مطبوع
- کیت تهویه
- گیرنده گاز
دقت کنید که در فصل‌های مختلف پیش از روشن‌کردن کولر یا بخاری لازم است که به‌طورکلی سامانه تهویه مطبوع مورد بررسی قرار گیرد و در صورت نیاز تعمیر شود.
پیشرانه
هیچ خودرویی بدون موتور نمی‌تواند حرکت کند. موتور قلب و مرکز اصلی یک ماشین است که همه سیستم در جهت کارکردن آن فعالیت می‌کنند. همه ما می‌دانیم که فرایند احتراق و تولید انرژی در موتور انجام می‌پذیرد، اما بیایید بررسی کنیم چه قطعاتی در این پروسه دخالت دارند:
- بلوک سیلندر
- پوشش میل‌لنگ
- پولی میل‌لنگ
- میل‌لنگ
- پولی پمپ آب
- تسمه پروانه
- پیستون
- تسمه دینام
- تسمه تایم
- توربو شارژ
- دلکو
- درپوش سوپاپ
- دسته موتور
- سرسیلندر
- سوپاپ پایت
- سوپاپ تهویه
- شاتون
- پین انگشتی
- بخاری
- میل بادامک
- لرزش‌گیر موتور
- فیلر
سیستم انتقال قدرت
با اینکه موتور بخش اصلی یک خودرو است، اما به‌تنهایی نمی‌تواند چرخ‌ها را به حرکت دربیاورد. سیستم انتقال قدرت یا همان گیربکس و جعبه‌دنده کمک می‌کند نیروی تولید شده توسط موتور به طور مساوی بین همه چرخ‌ها تقسیم شوند. بدون سیستم انتقال قدرت توانایی کنترل سرعت خودرو وجود نخواهد داشت.
- جعبه‌دنده
- پوسته گیربکس
- چرخ‌دنده‌های انتقال قدرت، جناحی، هرزگرد، سرعت‌سنج، چرخ لنگر، فرمان
- پمپ دنده
- دنده
- اهرم تعویض دنده
- دوشاخ دنده
- کوپلینگ دنده
- دیفرانسیل
- سیلندر
- فنر جعبه‌دنده
- محور جعبه‌دنده
- میل‌گاردان
- شفت خروجی
- پولوس‌ها
- سامانه کلاچ
- کابل تعویض دنده
سیستم سوخت‌رسانی
اگر سوختی به پیشرانه ماشین نرسد، قطعاً خبری از تولید نیرو و انتقال آن به چرخ‌ها نخواهد بود. حتی نقص در سوخت‌رسانی که مشکلات زیادی ایجاد می‌کند. خودروها را می‌توان به دودسته دوگانه‌سوز و یگانه تقسیم کنیم.
- فیلتر بنزین
- فیلتر هوا
- کاربراتور
- باک سوخت
- سیستم LPG
- کابل ساسات
- منیفولد ورودی
- جداکننده آب از سوخت
- پیل سوختی
- سیستم CNG
- پمپ‌بنزین
- انژکتور
- بدنه دریچه گاز
- خنک‌کننده سوخت
- رگلاتور
- ریل
سیستم تعلیق
همه مسیرها تا انتها صاف و بدون پیچ نیستند و یک خودرو برای ادامه دادن مسیر نیاز دارد که کنترل شود. با کمک سیستم تعلیق هم سرنشینان راحتی و آسایش بیش‌تر خواهند داشت و هم کنترل ماشین امکان‌پذیر خواهد بود. سلامت قطعات این قسمت از خودرو در کاهش فرسودگی بسیاری از قطعات بخش‌های دیگر مؤثر است.
- غربیلک فرمان
- بازوی فرمان
- جعبه فرمان
- دوک
- شفت فرمان
- سامانه فرمان خودکار
- اتصال جانبی
- اتصال میل موج‌گیر
- بازوی خمیده
- بازوی آزاد
- بازوی پیت – من
- بست و اتصالات
- سیبک فرمان
- کمک‌فنرها
- اتصالات تعادلی
- فنر
- محور خودرو
اگزوز
پیشرانه ماشین شما برای ادامه حیات نیاز به تنفس دارد. ازآنجایی‌که تمام پروسه احتراق در موتور اتفاق می‌افتد باید پسماند‌های حاصل از آن از موتور خارج شوند تا همچنان روند تولید نیرو ادامه داشته باشد. به‌این‌ترتیب اگزوز و سامانه خروج دود برای خودرو شما اهمیت زیادی دارد و بدون آن کم‌تر از 1 دقیقه هم موتور نمی‌تواند روشن بماند.
- عایق حرارتی
- گیره‌ها
- لوله اگزوز
- سپر حرارتی
- صداخفه‌کن
- رزیناتور
- کاتالیست
- حلقه فاصله
- حلقه فاصله
- انواع واشرها
سامانه ترمز
هیچ‌کس دوست ندارد که در سرعت‌های بالا کنترلی روی خودرو نداشته باشد. سیستم ترمز از بخش‌های حیاتی و بسیار مقاومی ساخته می‌شود که توانایی متوقف کردن خودرو را خواهند داشت.
- تایرها
- دیسک ترمز
- لنت ترمز
- روغن ترمز
- ترمز دستی
- پیچ چرخ‌ها
- پیستون ترمز
- پدال ترمز
- شلنگ‌های ترمز
- سوزن هواگیر
- سامانه ABS
- پمپ ترمز
- کالیپر
- بوستر
- انواع سوپاپ‌های ترمز
- فنرهای نگهدارنده
- لنگر
- کفشک ترمز
- مخزن روغن ترمز
- واحد تقویت‌کننده هیدرولیکی
رادیاتور و سیستم خنک کاری
پس از مدتی روشن بودن موتور و دیگر قطعات، به‌مرور شاهد خواهید بود که دمای همه قطعات بالا و بالاتر می‌رود. اگر این پروسه ادامه یابد بسیار از لوازم پلاستیکی و سیم‌ها ذوب می‌شوند و موتور از کار خواهد ایستاد. خوشبختانه سیستم خنک‌کننده یا همان رادیاتور این مشکل را برطرف خواهد کرد.
- تسمه فن
- تیغه فن
- واتر پمپ
- واشر پمپ آب
- دمنده هوا
- بوش فن
- مخزن
- درپوش فشار
- ترموستات
- پوشش فن
- کلاچ فن
- پروانه یا فن
- لوله‌های ورودی و خروجی آب
- زانویی آب
- شلنگ مایع خنک‌کننده
- انواع واشرها
سامانه روغن‌کاری موتور
تمام قطعات به‌کاررفته در موتور خودرو از فلز ساخته می‌شوند و همه ما می‌دانیم که حرکت تماسی دو قطعه فلزی برای آن‌ها مرگبار است و خیلی زود باعث فرسودگی‌شان خواهد شد. به همین منظور در بخش‌هایی مانند موتور، روغن به طور دائم در حال حرکت است تا فرایند حرکت قطعات آسان شود.
- لوله‌های روغن
- کارتل روغن
- پمپ روغن
- واشر پمپ روغن
- صافی روغن
- فیلتر روغن
آشنایی با قطعات خودرو، پیش‌نیاز رانندگی!
تا اینجا اسامی قطعات خودرو را به تفکیک بخش‌ها عنوان کردیم، اما دقت کنید که این موارد تنها کلمات هستند و برای آشنایی با آن‌ها لازم است در موردشان تحقیق کنید. آشنایی با قطعات خودرو نیازمند وقت زیادی است و با کمک لیست قطعات خودرو می‌توانید به ترتیب برای کسب اطلاعات در مورد هرکدام تحقیق و جستجو کنید.
